کلید های مینیاتوری به کلاس های مختلف تقسیم می شوند که تفاوت این نوع کلید ها در جریان اتصال کوتاه آن ها است:

کلید مینیاتوری کلاس B: در کلید مینیاتوری نوع B با فرض اینکه جریان نامی In باشد، در صورتی که جریان عبور از کلید کمتر از ۳ برابر جریان نامی باشد، کلید مدار را در حالت اضافه بار در نظر گرفته و قطع آنی انجام نمی پذیرد ولی هنگامی که جریان به سه تا پنج برابر جریان نامی برسد، جریان عبوری را اتصال کوتاه فرض کرده و قطع می کند.

کلید مینیاتوری نوع B عموماً در مصارف غیرموتوری مثل مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارند. به عبارت دیگر این نوع از کلیدها برای حفاظت مدارهای مقاومتی مورد استفاده قرار می گیرند. این کلید به فیوز مینیاتوری تندکار نیز معروف است.

کلید مینیاتوری کلاس C: این کلیدها برای راه اندازی موتورهایی که توان کم دارد و جریان راه اندازی بالایی ندارد استفاده می شود.

نام دیگر کلید مینیاتوری کلاس C، کلید مینیاتوری موتوری است در کلید مینیاتوری نوع C با فرض اینکه جریان نامی کلید In باشد، در صورتی که جریان عبوری از کلید کمتر از ۵ برابر جریان نامی باشد، کلید مدار در حالت اضافه بار عمل کرده و هنگامی که جریان بین ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی برسد، جریان عبوری را اتصال کوتاه فرض می کند. کلیدهای نوع C در مسیر وسایل موتوردار نصب می گردند. به عبارت دیگر این نوع از کلیدها برای حفاظت مدارهای موتوری مورد استفاده قرار می گیرند.این فیوزها را فیوز مینیاتوری کندکار نیز می نامند.

کلید مینیاتوری کلاس D: به منظور حفاظت بارهای خازنی و یا بارهایی که جریان هجومی می کشند، مانند مصارف صنعتی خاص همچون مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها استفاده می شود. در کلید مینیاتوری نوع D با فرض این که جریان نامی کلید  In باشد، در صورتی که جریان عبوری از کلید کمتر از ۱۰ برابر جریان نامی باشد، کلید مدار را در حالت اضافه بار در نظر گرفته و قطع آنی انجام نمی پذیرد ولی هنگامی که جریان بین ۱۰ تا ۱۵ برابر جریان نامی برسد، جریان عبوری را اتصال کوتاه فرض کرده و قطع می کند.

از آنجایی که این نوع کلی در ضریبی از جریان های نامی بزرگتر نسبت به نوع B و  C عمل قطع را انجام می دهد به آن موتوری سخت نیز گفته می شود. کلیدهای نوع D در مسیر وسایل موتوری با جریان راه اندازی بالاتر از ۱۰ برابر جریان نامی نصب می شوند و زمان قطع  آن از تمامی کلاس ها بیشتر است.

کلید مینیاتوری کلاس K: نوع K برای حفاظت در مدارات قدرت، ترانسفورماتور و موتورها استفاده می شود. در این نوع از حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدها است و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلیدها بین کلاس D  و C است.

کلید مینیاتوری کلاس Z: این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان خاص (که از تمامی کلاس ها کمتر است) طبق منحنی قطع، فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی کلاس ها بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابراین کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد.زمان قطع این کلاس ها به ترتیب سریعترین D، K ، C ،B و Z است اما در حال حاضر کلاس های B و C در لیست فروش در ایران قرار دارند.

منحنی عملکرد کلید مینیاتوری:

در کلید مینیاتوری اشنایدر تیپ C60 منحنی های B , C, D, K , Z , MA مطابق با استاندارد IEC 60947-2 تعیین شده است که در آن محدودۀ عملکرد رلۀ مغناطیسی به صورت زیر است که در ایران بیشتر منحنی B و C و D کاربرد دارند. 

• منحنی B:     بین ۳٫۲ تا ۴٫۸ برابر جریان نامی (In)
• منحنی C:     بین ۷ تا ۱۰ برابر جریان نامی (In)
• منحنی D:     بین ۱۰ تا ۱۴ برابر جریان نامی (In)
• منحنی K:     بین ۱۰ تا ۱۴ برابر جریان نامی (In)
• منحنی Z:     بین ۲٫۴ تا ۳٫۶ برابر جریان نامی (In)
• منحنی MA:  بین ۹٫۶ تا ۱۴٫۴ برابر جریان نامی (In)

منحنی B

موارد استفاده: زمانیکه جریان های اتصال کوتاه ضعیف هستند.

• رنج جریان از ۲ تا ۶۳ آمپر در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد
• منحنی قطع: قسمت مغناطیسی بین ۳ تا ۵ برابر جریان نامی تغییر می کند.
• قدرت قطع مطابق با استانداردهای IEC 898 : Icn 6000A

منحنی C

موارد استفاده: کابل هایی که بارهای معمولی را تغذیه می کنند (کاربرد عمومی)

• رنج جریان از ۲ تا ۶۳ آمپر در دمای ۳۰ درجه سانیتگراد
• منحنی قطع: قسمت مغناطیسی بین ۵  تا ۱۰ برابر جریان نامی تغییر می کند.
• قدرت قطع مطابق با استانداردهای IEC 898: Icn 6000A

منحنی D

موارد استفاده: بار با جریان عمومی بالا (موتور و ترانسفورماتور)

• رنج جریان ۱ تا ۶۳ آمپر در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد
• منحنی قطع: قسمت مغناطیسی بین ۱۰ تا ۱۴ برابر جریان نامی تغییر می کند.
• بسته شدن سریع پل ها بار را در برابر جریان های هجومی محافظت می کند.
• جداسازی با نشانگر صحت قطع: نوار سبز رنگ روی دستگیره کلید نشانگر آنست که تمام پل ها باز بوده و هیچ جریانی از قطعه عبور نمی کند.

تیپ کلید مینیاتوری اشنایدر

  کلیدهای مینیاتوری اشنایدر به چهار تیپ تقسیم می شوند:

تیپ C60A : با قابلیت بسته شدن سریع پل ها، اجازه می دهد که در جریان های هجومی بالا بعضی از بارها بهتر نگهداری شوند. همچنین دو منحنی B و C دارد که قدرت قطع آنها ۳KA است و در مراکز حساس استفاده می شوند.

تیپ C60N : با داشتن قدرت قطع بالاتر نسبت به C60A در کاربردهای معمولی استفاده می شود. همچینین دارای سه منحنی مشخصه B و C و D هستند. در ایران تنها تیپ C60N تولید می شود و مابقی مدل ها مورد استفاده چندانی ندارند. کلید مینیاتوری اشنایدر C60N در بخش های مسکونی، اداری و همچنین صنعتی استفاده می شود.

تیپ C60H : با قدرت قطع ۱۰KA و دارا بودن سه منحنی مشخصه B و C و D ، در بخش های اداری و صنعتی بکار می رود.

تیپ C60L : با سه رده قدرت قطع در جریان های مختلف خود (۲۵ کیلو آمپر برای کلیدهای زیر ۲۵ آمپر، ۲۰ کیلو آمپر برای کلیدهای ۳۲ و ۴۰ آمپر و ۱۵ کیلو آمپر برای کلیدهای ۵۰ و ۶۳ آمپر) و داشتن چهار منحنی مشخصه B و C و K و Z است.

با تشکر از صرف وقت و مطالعه مقاله ما.

شرکت صنایع برق و تولید مأوا (سهامی خاص)